Sonunda yaz geldi, şimdi tatil zamanı. Biraz rahatlamak amacıyla yapılan seyahatlerde bazen, hem vücut hem de zihin bir bedel ödemek zorunda kalabilir. Oysa yorgunluk ve “jet-lag” bazı basit önlemler ve adımlarla bertaraf edilebilir.
Jet-lag çeşitli durumların kompleks bir kombinasyonu nedeniyle oluşur. Öncelikle seyahat ortamına bağlı değişiklikler, örneğin zaman farkı, manyetik alan çeşitliliği, iklim değişiklikleri ve kültürel farklılıkların hepsi daha tatil başlamadan kişinin enerjisini düşürebilir. Uçaklarda, vücudumuz sağlıksız, havasız, yüksek oranda radyasyon, kirlilik, ve böcek öldürücüler veya temizlik malzemelerinin neden olduğu kimyasallarla dolu bir ortama maruz kalır,
Uçmadan önce
- Yanınıza hafif ve taşıması kolay bagaj alın, pekçok havayolu bagaj bölümüne düzenli olarak böcek ilacı sıkılır ve bagajlar da bundan etkilenir.
- Kat kat giyinin, hem bagaj ağırlığınızı azaltırsınız hem de kabinde değişen ısı koşullarına göre kendinizi ayarlarsınız.
- Uçuştan once alkollü içkiler, kahve ve çay içmeyin, bunun yerine bol bol su için. Bu vücudunuzun susuz kalmasını önler ve zihin açıklığı sağlar.
- Önceden biraz dinlenin. Çeşitli uyku şekilleriyle gideceğiniz yerin saat ayarına göre vücudunuzu biraz alıştırmayı deneyin. Biyolojik döngünüzün yeniden kurulmasına yardımcı olmak için uçağa biner binmez gideceğiniz yerin yerel saatine göre saatinizi ayarlayın. Eğer uçuşunuz sonunda, sabah iniyorsanız uyuyun, eğer akşam iniyorsanız uyuman.
Aç kalın ya da kendi yiyeceklerinizi götürün
Uçaktaki yiyecekleri yemeyen yolcular daha az jet-lag yaşar. Yağı, tuzu, şekeri yüksek, bu gıdalar, kabinde bulunan düşük hava basıncı ile birlikte sindirimi güçleştirir. Katı gıdaları yememeye gayret edin ve uçuş süresince yalnızca su için. Eğer aç kalmak güç gelirse taze meyve, düşük karbonhidratlı atıştırmalık gevrek bar’lar gibi bazı sağlıklı alternatifleri yanınızda getirin.
Hava kalitesizliğine karşı savaş
Uçuş ortamında hava dünyanın herhangi bir çölünden bile daha kurudur. Örnek olarak Sahara veya Arabistan çöllerinde nem oranı yüzde 20-25’tir. En optimam durum ise yüzde 50 nemliliktir. Uçuş ortamının kuruluğu susuzluk, göz kaşıntısı, göz kanlanması, cilt kuruluğu (hatta kırışıklık), kabızlık ve hatta kan pıhtılaşmasına yol açan kanın kalınlaşmasına neden olur. Hava aynı zamanda hızla bozulmaya başlar ve bu bozulan hava uçağın içerisinde döner durur. Uçaktaki hava kalitesinin olumsuz etkilerini minimize etmek için bazı basit adımlar atılabilir:
- Su için – En az 8 bardak şişelenmiş veya paketlenmiş suyu her saat başı için. Uçaklarda su tanklarının temiz olamayacağı ve sağlıksız olabileceğini hesaba katarak musluk suyu içmeyin. Servis olmadığı zaman içmek için kendi şişenizi yanınızda taşıyın.
- Alkol veya kahve içmeyin, çünkü idrar söktürücü özelllikleri hücrelerin susuz kalmasına neden olur.
- Yüzünüzü sık sık sulayın. Cildinizi taze ve nemli tutmak için spreyli boş bir parfüm şişesine içme suyunuzdan doldurun veya hazır olan spreyli içme sularından alın.
- Nemlendirici sürün Gözlerinizin altına göz kremi, burun deliğinize biraz yağ sürün (badem yağı, jojoba yağı veya zeytinyağı tavsiye edilir).
- Soluduğunuz havayı ıslak bir mendille burnunuzu kapatarak nemlendirin. (Üçgen şeklinde katlayın ve kulaklarınıza kadar örtün)
- Çinko ve C vitamini pastili emin, bu sizi elektronik aygıtların etkisini uzak tutar. Kuru mukoz zarları bu aygıtlara daha duyarlıdır. Bu nedenle bol miktarda su sizi hasta olmaktan korur.
- Daha temiz kabin havası. Bulaşıcı hastalık dolu kabin havasını arındırmak için, bir Personal Hava Arındırıcı satın alıp boynunuza takabilirsiniz.
Uçuşta egzersiz
Uzun uçuşlar vücutta şişmelere yol açabilir ve kalbiniz, akciğerleriniz veya beyninizde tehlikeli kan pıhtıları gibi riskler oluşabilir. Kabinde sık sık yürüyün ve oturduğunuz yerde kolaylıkla yapabileceğiniz aşağıdaki egzersizleri uygulayın:
- Ayaklarınız yerde kalça genişliğinde açık bir şekilde oturun. Topuklarınızı kaldırın yalnızca ayaklarınızın parmaklarınızın altındaki bölümü yerde kalsın. 10 saniye böylece tutun. Ardından topuklarınızı indirin. 10 kez tekrarlayın.
- Ayaklarınız yerde kalça genişliğinde açık bir şekilde oturun. Bu kez tersini yapın, yani topuklar yerde kalsın ayağınızın geri kalanını havaya kaldırın. 10 saniye böylece tutun. Ardından ayağınızı indirin. 10 kez tekrarlayın.
- Ayaklarınızı önünüzdeki koltuğun altına uzatarak gerin. Sağ ayağınızı yavaşça saat istikameti yönünde 15 kez çevirin. Ardından saat istikametinin ters yönünde 15 kez çevirin. Aynısını sol ayak için de tekrarlayın.
Varıştan sonra
Uçuşunuzun bir sonucu olarak vücudunuzun çeşitli derecelerde yorgun olması veya susuz kalmasını tamamıyla önlemenin bir yolu yoktur. Ancak indikten sonra seyahatin yol açtığı bu olumsuzlukları toparlamak için bazı şeyler yapabilirsiniz:
- Sıcak bir banyo yapın. Mümkün olduğunca suda kalın — okyanus, sıcak bir küvet, bir havuz, bir banyo, yani hoşunuza gidecek herhangi bir şey…. Tamamen dalın, özellikle de başınızı sokun. Vücut susuz kaldığı zaman banyo yapmak gözenekler yoluyla vücudun nem kazanmasına yardımcı olurken, bir yandan da sinir sistemini rahatlatır.
- Bol bol saf su için, hatta indikten sonra günlerce buna devam edin. Yeterli su almazsanız sağlığınız kolaylıkla bozulabilir.
- Akıllı aktiviteler planlayın. İlk vardığınızda, en çok enerjiye sahip olduğunuz zamana göre iş ve diğer aktivitelerin planını yapın. (örn, akşamları, öğleden sonraları – doğuya ve batıya gore, veya sabahları)
Biraz doğal ışık alın . Yeni iklim koşullarına hızla alışmak için, her gün, gün ışığı saatlerinde dışarıda zaman geçirin. Hatta camlı bir oda bile vücudunuz enerji kazanmasına yardımcı olur. - Ufak bir özenle, susuzluğun ve jet lag’ın etkilerini azaltabilirsiniz, böylece yaz tatilinden keyif almak için daha çok zamanınız olur.
