Probiyotik bakteri vücudun çeşitli bölgelerinde farklı etkilere sahiptir. Tüm çok hücreli organizmalarda farklı mikrobiyal topluluklar yaşar. Çeşitli organlardan bir bakteri, virüs ve mantar topluluğunun yaşadığı ekosisteme mikrobiyata denir. Probiyotik, bu mikrobiyotada yaşayan sağlıklı bakterileri destekleyen bakteridir. Bunlara canlı mikrobiyal gıda katkı maddeleri de denir. Mikrobiyomlar, bu faydalı bakterilerin sağlıklı ve dengeli bir şekilde işlev görmelerini gerektirir. Probiyotikler, canlı mikroorganizmalardır. Yeterli miktarda bulunduklarında içinde yaşadıkları organizma için çok faydalıdırlar. Ayrıca sindirim sisteminizdeki bakteri dengesinin veya dengesizliğinin genel sağlık ve hastalıklar üzerinde doğrudan etkisi vardır. Bu açıdan sindirim sisteminizdeki iyi bakterilerin dengesini korumak sağlığınız için çok önemlidir. Probiyotik kavramının doğduğu yer ise burasıdır. Probiyotik bakteri, bağırsaktaki bakterilerin dengelenmesine yardımcı olur. Doğal olarak sindirim sistemini düzenler ve bağışıklık sistemini destekler.
Probiyotik Nedir?
Probiyotikler, sindirim sisteminiz ve genel sağlığınız üzerinde çok olumlu etkisi olan canlı bakteri ve mayalardır. İnsan bağırsağı, bağırsak mikrobiyotası adı verilen yaklaşık 100.000 canlı bakteri içerir. Sağlıklı bir durumda bağırsak florasının faydalı ve zararlı bakterileri dengelenir. Aindirim sisteminde bol miktarda bulunan ve faydalı etkileri olan canlı mikroorganizmalara probiyotik adı verilir. Bu mikroorganizmalar genellikle Streptococcus, Lactobacillus ve Bifidobacterium grubuna aittir. Probiyotiklerin patojen ve zararlı bakteri sayısını azaltma gibi görevleri vardır. Ayrıca bağışıklık sistemini ve bağırsak duvarının işlevini iyileştirme etkisine sahiptir. Ayrıca bağışıklık sistemi ve sağlığının tüketilen besinler ile doğrudan bir etkisi vardır. Bunun için ise en önemli uygulama olan ketojenik diyet programı vasıtasıyla bağırsak sistemine yardımcı olunabilir. Böylelikle detoks ile toksinler hem vücuttan hem de bağırsaktan atılabilir. Bu sayede sağlıklı beslenme ile bakteriler doğal yollarla çoğaltılabilir.
Probiyotiğin Özellikleri Nelerdir?
Bağırsakta yaşayan tüm mikroorganizmalara ‘bağırsak florası’ adı verilir. Her sağlıklı bağırsak, 500’den fazla türü temsil eden yaklaşık 100 trilyon mikroorganizma içerir. Sindirime ve besin emilimine yardımcı olan çoğu aktivite, hastalığa neden olan bakterilerin yok edilmesine katkıda bulunur. Probiyotik ürünlerdeki mikroorganizmaların çoğu, bağırsakta doğal olarak yaşayan bakterilerle aynı veya benzerdir. Probiyotiğin özellikleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
- İnsan kaynaklı, güvenli ve zararsızdır.
- Yüksek oranda canlı mikroorganizma içerir.
- Mide asidine ve safraya dayanıklıdır.
- Bağırsakları kolonize eder.
- Mikrobiyota doğal bitkilere uyum sağlar.
- Bağışıklık sistemini uyarır.
- Antibakteriyel salgılar.
- Vitamini sentezler.
- Raf ömrü için canlı kalır.
- Sağlığa olumlu katkıları yapar.
Bilimsel araştırmalar, bağırsaklarda bakterilerin yaşadığını ve bu mikrobiyomun insanları hastalıklardan korumaya ve hastalığın başlamasını önlemeye yardımcı olduğunu göstermektedir. Bu açıdan probiyotik bakteri, bağırsaktaki faydalı bakteriler aslında bakteri dengesinin korunmasında rol oynar. Bu konuyla ilgili birçok çalışma, probiyotiklerin genel olarak bağırsak sağlığı üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu göstermiştir.
Probiyotikler Hangi Besinlerde Bulunur?
Probiyotik gıdalar, raf ömürlerinin sonuna kadar yeterli miktarda canlı mikroorganizma barındıran sağlıklı ürünlerdir. Her gıda probiyotiğinin etkinliği değişebilir. Probiyotik içeren yiyecek ve içecekler bağırsak mikrobiyomunu korur. Yoğurt, genellikle laktik asit bakterileri tarafından fermente edilen en iyi süt kaynaklarından biridir. B12 vitamini, fosfor ve kalsiyum gibi vitamin ve mineralleri içerir. Kemikleri güçlendirir ve kan basıncını düşürür. Ayrıca irritabl bağırsak sendromu semptomlarını hafifletir. Kefir ise fermente bir süt içeceğidir. Bunun yanı sıra güçlü bir probiyotik bakteri kaynağıdır. Kefir tohumlarının süte, koyun sütüne ve keçi sütüne eklenmesiyle elde edilir. Kemikleri güçlendirir, sindirime yardımcı olur, enfeksiyonlarla savaşır. Boza ise mineraller, vitaminler ve antioksidanlar açısından zengindir. Vücudun bağışıklık direncini arttırır, sinirleri harekete geçirir ve yatıştırır, mide ağrılarına iyi gelir, hazımsızlığı giderir. Yüksek kalsiyum içeriği sayesinde kemikleri ve kasları güçlendirir. Bunun yanı sıra, ayran, turşu, peynir, keçi sütü, fermente süt, tereyağı, şarap, şalgam, maya, fermente soya sütü ürünleri ve içecekleri ile bazı meyve suları probiyotikleri içerir.
Probiyotik Faydaları
Probiyotik bakteri, sindirim sistemini düzenlemeye yardımcı olur. Sindirim sisteminizin düzgün çalışması, bağırsaktaki bakteri dengesinden kaynaklanmaktadır. Bu iyi bakteriler, dengenin korunmasına yardımcı olarak sindirim sağlığı üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Probiyotikler bağışıklık sistemini desteklemeye yardımcı olur. Bağışıklık sistemimiz bizi bakterilerden korur. Bu açıdan düzenli çalışmadığı takdirde birtakım reaksiyonlara ve hastalıklara neden olur. Burada probiyotikler bağışıklık sistemini destekler. Ayrıca vücudunuzda dengenin korunmasına yardımcı olur ve bu sorunları önler. Probiyotik, kaybedilen faydalı bakterileri vücuda geri kazandırır. Aynı zamanda bazı olumsuz durumlara neden olabilecek zararlı bakterilerin azaltılmasına yardımcı olur. Probiyotikler bağırsak sağlığına katkıda bulunur. Sindirim sırasında yiyecekleri bağırsaklardan itmeye yardımcı olarak sindirim sistemini desteklemeye yardımcı olurlar.
Bazı probiyotik türlerinin ruh sağlığı üzerinde olumlu bir etkisi vardır. Özellikle son yıllarda yapılan araştırmalar mutluluk hormonu olarak bilinen serotoninin %95’inin bağırsaklardan salgılandığını göstermiştir. Bu, bağırsak sağlığının gerçekten de doğrudan zihinsel sağlıkla ilişkili olabileceğini düşündürmektedir. Probiyotikler ayrıca ishali önlemeye ve tedavi etmeye yardımcı olur. Bu nedenle vücuttaki su kaybını önleyerek vücudun direncinin azalmasını engeller. Probiyotik kullanımı ayrıca bazı alerjik durumların ve egzamanın şiddetini azaltmaya yardımcı olabilir. Bunun yanı sıra bağırsak yolunun düzgün çalışmasını sağlar ve ayrıca kilo kaybını destekler. Bu nedenle, daha sağlıklı bir sindirim ve bağışıklık sistemine katkıda bulunur.
Probiyotikler ve Prebiyotikler: Farkları Nelerdir?
Bağırsaklarınızın içi mikroorganizmalarla kaplıdır. Bu organizmalar mikrobiyom adı verilen bir ekosistem oluşturur. Sağlıklı bir mikrobiyom, bağırsaktaki farklı bakteri türleri arasında bir denge sağlar. Bu denge iki şekilde sağlanabilir. Bunlar probiyotik ve preyobitiklerdir. Probiyotikler, bağırsakta iyi bakteri üretimine doğrudan katkıda bulunan belirli bakteri türlerini içeren organizmalardır. Prebiyotikler, gübre görevi gören ve bağırsakta iyi bakterilerin büyümesini teşvik eden özel bitki lifleridir. Probiyotikler faydalı ve dost bakterilerdir. Buna karşın prebiyotikler, bağırsak mikrobiyotasında yaşayan bakteri ve probiyotikler için besin kaynağı olan sindirilemeyen karbonhidratlardır. Probiyotik bakteri, gastrointestinal sistem hastalıklarına karşı etkilidir. Bunun yanı sıra prebiyotikler, faydalı mikroorganizmaların büyümesini uyararak probiyotiklerin etkilerine katkıda bulunur.
Sağlıklı bir insanın vücudunda, hücre sayısının 10 katı kadar bakteri bulunur. Bu bakterilerin çoğunluğu sindirim sisteminde yaşar ve bu bakterilerden bir kısmı yararlı bir kısmı ise zararlı mikro-organizmalardır. Yararlı bakteriler olan probiyotikler yaşam tarzı, stres, yaş, antibiyotik kullanımı, hayvansal protein ağırlıklı beslenme, yeterli lifli gıda tüketmeme, enfeksiyona bağlı ishaller ve çeşitli inflamatuar hastalıklar sebebiyle azalabilirler. Bağırsak floramızdaki probiyotiklerin azalması pek çok hastalığa da davetiye çıkarır.
Probiyotiklere Neden İhtiyacımız Var?
Probiyotik kelime anlamı olarak “yaşam için iyi” demektir. Sindirim sistemimizde 7/24 çalışan probiyotikler, öncelikle yediğimiz her şeyi iyi – kötü olarak ayırarak ihtiyacımız olan maddelerin emilimini sağlayıp toksik, alerjik ve zararlı maddelerin atılımını hızlandırırlar. Probiyotik eksikliği sonucunda ise aşağıdaki durumlarla karşı karşıya kalabiliriz:
- Kanserli hücre sayısında artış
- Alerjik reaksiyonlara dirençsizlik
- Kabızlık
- Gaz ve şişkinlik
- İshal
- Bağışıklık sisteminde zayıflık ve dolaylı olarak virüslere açıklık
- Tekrarlayan vajinal enfeksiyonlar
- Stres
- Bağırsak hassasiyeti
Sindirim Sistemimizdeki Faydalı Bakteri (Probiyotik) Miktarını Nasıl Arttırabiliriz?
Doğal probiyotikler olan fermente gıdaların başında pastörize edilmemiş doğal ayran ve peynirler, kefir içeren yoğurtlar, evde yapılmış turşular ve zeytinler gelmektedir. Yüksek probiyotik kaynağı olan bu gıdalara ulaşma imkanınız yok ise toz ya da kapsül halinde satılan probiyotikler hayatınızı kolaylaştırabilir.
Düzenli Probiyotik Kullanarak:
· Bağışıklık sisteminizi güçlendirin
· Sindirim sisteminizi düzene sokun
· Şişkinlik ve gaz şikayeterinizden arının
· B12 vitaminlerinden aldığınız verimi artırın
· Vajinal enfeksiyonlardan ve özellikle Kandida mantarından kurtulun
· Soğuk algınlığı riskinizi azaltın
· Sindirim sisteminizde meydana gelen her türlü iltihaplı ve kronik hastalıklarla savaşın
· Özellikle egzema rahatsızlığına ve cilt sorunlarınıza dur deyin
Bağırsaklarınızın ikinci beyniniz olduğunu ve vücudunuzun işleyen en mükemmel mekanizmalardan biri olduğunu unutmayın. Sağlıkla kalın!
